بزرگداشت علامه سید محمدعلی روضاتی

مراسم بزرگداشت هفتمین روز ارتحال آیت الله سید محمد علی روضاتی سه شنبه شب با حضور اساتید حوزه، نمایندگان بیوت مراجع و بازماندگان آن مرحوم از سوی دفتر آیت الله العظمی سیستانی در قم برگزار شد.

این عالم بزرگوار که از دانشمندان و فقهای متخصص علم رجال، ادبیات، فقه و اصول بود و ده ها تألیف ارزشمند در زمینه های مختلف علوم اسلامی داشت، پس از تحمل چند روز بیماری، صبح روز پنجشنبه 29 تیرماه در اصفهان دار فانی را وداع گفت. پیکر آن مرحوم در تخت فولاد اصفهان تکیه روضاتیان به خاک سپرده شد.

محمدعلی مهدوی راد از فضلای حوزه در مراسم هفتمین روز رحلت ایشان (در دفتر آیت الله العظمی سیستانی) با بیان این که آن مرحوم از جمله فقهای جلیل القدری بود که در پرتو آموزه های قرآن و اهل بیت (ع) خدمات شایان توجهی انجام داد، ابراز داشت: این مرد بزرگ در نهایت اخلاص و بدون هیچ چشم داشتی، آثار ارزشمندی از خود به یادگار گذاشت.

وی افزود: بی شک آن چه ما را در برابر خداوند متعال روسفید می کند، عمل استوار ، محکم و توام با اخلاص در عمل است؛ عمل مومن نباید با آرزوهای دور و دراز آمیخته باشد. رسیدن به آرمان های بلند باید از درون واقعیت ها بگذرد و لذا باید در این دنیا، آرزوها را کوتاه کرد و در حد توان و با در نظر گرفتن واقعیت ها، به سمت اهداف خیز برداشت.

وی در ادامه تاکید کرد: مرحوم آیت الله روضاتی از خانواده ای اصیل و جلیل القدری بود  که خاندان ایشان از دیرباز ملجا و پناهگاه مردم در منطقه اصفهان بوده است.

سخنران این مراسم با بیان این که آن عالم فرزانه با قرآن و ادعیه بسیار مانوس بود، افزود: کم هستند افرادی که از زندگی بهره ناچیزی برده باشند اما در عین حال بهره های زیادی به جامعه و مردم ارایه دهند؛ مردان بزرگ در زندگی خود کارهای بزرگی انجام می دهند و آثار عظیمی نیز از خود به یادگار می گذارند.

وی با بیان این که مرحوم آیت الله روضاتی در بین علمای حوزه، کم نظیر بود، گفت: ایشان به معنای واقعی نه صرفا به فقه و اصول بلکه به حوزه های تمدن اسلامی اشراف داشت و به برکت مطالعات و تاملات علمی فراوان، ایشان در آثار خود به نکات و دستاوردهای ارزشمندی دست یافته بود.

قسمتی از زندگی و آثار علمی آیت الله سید محمدعلی روضاتی

در خانواده ای اهل علم و روحانی و اصیل و عریق متولد شد. این خانواده که به روضاتی شهرت دارند در اصل منتسب به سید محمدباقر خوانساری اصفهانی صاحب کتاب روضات الجنات باز می گردد. خاندان روضاتی خاندانی اصیل، شریف و شناخته شده و در طول بیش از ششصد سال اهل علم بوده و هستند.

آیت الله روضاتی کتابشناس درجه یک بوده و نسخ خطی را به خوبی می شناختند. چنان که  چندین سال در قم به فراگیری علوم دینی پرداخته بودند. بیشترین تخصص وی علم رجال، انساب و شرح حال بود. در این علوم زحمات زیادی کشیدند و اینک دست نوشته های ایشان به صورت خطی موجود است. به عنوان یک محقق برجسته در جهان اسلام علاقه فراوانی به نسخ خطی داشتند و چندین جلد فهرست نسخ خطی را به نگارش درآورده اند.

بسیاری از عالمان و دانشمندان و محققانی که در قم حضور دارند، در زمینه های تصحیح آثار فقهی از راهنمایی و حمایت های آیت الله روضاتی بهره مند شدند. خود بنده بیش از 23 سال با ایشان رفت و آمد داشته و همیشه مورد عنایت خاص ایشان در واگذاری نسخ خطی و کتابها و راهنمایی های مورد نیاز بودم.

یکی از تخصص های آیت الله روضاتی در زمینه نهج البلاغه و نسخ خطی آن بود. ایشان یک نسخه چاپی نهج البلاغه را با بیش از ده نسخه خطی کهن مقابله کرده بودند.

در طول پنجاه سال گذشته یادداشتهایی بر کتاب الذریعه (شیخ آقا بزرگ بارها نام ایشان را در این کتاب آورده است) نوشته اند که در دو جلد توسط کتابخانه مجلس به چاپ رسیده است. همین طور بیش از 50 سال یادداشت هایی بر کتاب طبقات الاعلام الشیعه نوشتند که آن هم بتازگی در قالب یک کتاب توسط همان انتشارات به چاپ رسیده است.

آیت الله روضاتی در دو کتاب خود با عنوان دو گفتار اول و دوم، چند مقاله پژوهشی چاپ کرده اند که به گفته خودشان برای یکی از آنها بیش از پنجاه سال وقت گذاشتند. در کتابهای خود دقت فراوانی داشتند که مبادا از نظر نگارشی و تحقیق یک کلمه کم یا زیاد شود. دقت یکی از اصلی ترین ویژگی های ایشان بود. چیزی که بسیاری از افراد مدعی پژوهش، آن اندازه دقیق نیستند.

اگر یادداشت ها، حواشی و نکاتی که این عالم دینی بر کتاب های چاپی نوشته اند و در جاهای مختلف به نگارش درآورده اند به صورت یکجا جمع شود بالغ بر 20 جلد کتاب قطور خواهد شد. (از گفت و گوی رسول جعفریان با ایرنا در حاشیه مراسم ترحیم در اصفهان روز جمعه 30 تیرماه)

المستدرکات علی روضات الجنات بهترین اثر علامه روضاتی به انتخاب خودش

در سال 1340 از نویسندگان و صاحبان تألیف در مجله راهنمای کتاب خواسته شد معلوم کنند کدام اثر خود را بیشتر می‌پسندند؟ مرحوم آیت الله روضاتی پس از برشمردن تعدادی از تالیفاتش می نوسد:

... پنجم از آثار نگارنده تألیف کتابی است که آن را: «المستدرکات علی روضات الجنات» نامیده‌ام و آن بهترین آثار من است که مدت سیزده سال در آن زحمت کشیده‌ام و رنجها برده و گنجها اندوخته‌ام و آن عبارت از تعلیقاتی است که بر کتاب شریف روضات الجنات به عنوان شرح و توضیح متن و یا استدراکات تراجم فوت شده از مؤلف نوشته شده است.